Ἡ Θεσσαλονίκη,ἡ «Μητέρα τοῦ Ἰσραήλ» καί ὁ «νονός» της...

 

Αυτό που κάνει την εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης μοναδική είναι η συνεχιζόμενη παρουσία της σε όλη την ιστορία των 2.300 χρόνων της πόλης, ένα σπάνιο γεγονός στα χρονικά της εβραϊκής ιστορίας, ακόμη και για την Ιερουσαλήμ ή την Αλεξάνδρεια.... ( Γράφει ἡ ...Σαλονικιά Ῥένα Μόλχο,στό θέμα « Μητέρα τοῦ Ἰσραήλ»,ἐδῶ)

Ὁ «νονός» τῆς Θεσσαλονίκης ὡς «Μητέρα τοῦ Ἰσραήλ»,εἶναι ὁ Σαμουήλ Οὐσκουέ Samuel Usque.

Ο Samuel Usque ( Λισαβόνα , 1500 - μετά το 1555 στην Ιταλία ή την Παλαιστίνη) ήταν Πορτογάλος Εβραίος συγγραφέας του έργου «Consolaçam as tribulaçoens de Israel», που εγκαταστάθηκε στη Φεράρα .

Το σημαντικότερο έργο του είναι το Consolação à Tribulações de Israel ("Παρηγοριά για τις θλίψεις του Ισραήλ"), Ferrara, 1553. Φαίνεται να είναι ο μόνος από τους συγχρόνους του Solomon ibn Verga που έκανε χρήση του έργου του «το Σκήπτρο του Ιούδα» .

Πιστεύεται ότι επινόησε το επίθετο "Μητέρα του Ισραήλ" ( Judaeo-Spanish : Madre de Israel ) για την ελληνική πόλη της Θεσσαλονίκης .(ἐδῶ)

φωτό

Το Σκήπτρο του Ιούδα ( Εβραϊκά : Shebet Yehuda שבט יהודה ) ήταν ένα κείμενο που παρήγαγε ο ιστορικός Σεφραδίτης Solomon Ibn Verga . Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Τουρκία το 1553.Το έργο ήταν ουσιαστικά μια ολοκληρωμένη ανάλυση εξήντα τεσσάρων διαφορετικών διώξεων που υπέστησαν οι Εβραίοι από την αρχαιότητα ... το Σκήπτρο του Ιούδα ήταν το πρώτο και σημαντικότερο έργο της εβραϊκής ιστοριογραφίας . Ήταν ουσιαστικά η πρώτη φορά που ένα τόσο ολοκληρωμένο ενδιαφέρον είχε εκφραστεί από τους Εβραίους για το παρελθόν τους. Ο Ιμπν Βέργκα προσπάθησε να αποσαφηνίσει το πρόβλημα του αντι-εβραϊκού συναισθήματος...έθεσε την άποψη ότι το μίσος για τους Εβραίους είναι μια δημοφιλής κληρονομιά που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Παρουσιάζεται από τον θρησκευτικό φανατισμό (όπως συνέβη στην Ισπανία) και συνδυάζεται με φθόνο και ζήλια και πηγάζει επίσης από έλλειψη εκπαίδευσης ...(ἐδῶ)

Ὅλες οἱ πληροφορίες σχετικῶς μέ τόν Samuel Usque,προέρχονται ἀπό τό ἔργο του «Consolaçam as tribulaçoens de Israel» (παρηγοριά γιά τίς θλῖψεις τοῦ Ἰσραήλ) πού ἐκδόθηκε στήν Φερράρα τό 1553.Σ᾿αὐτό τό ἔργο ἀποκαλύπτεται πώς ὁ συγγραφεύς του ἦταν ἕνας ἄνθρωπος εὐρείας κουλτούρας,γνώριζε πολλές γλῶσσες,κλασσική λογοτεχνία,τήν Βῖβλο,τήν ἑβραϊκή καί χριστιανική λογοτεχνία.Ὁ Οὐσκουέ ἦταν ἕνας πορτογάλος μαρράνος, τοῦ ὁποίου ἡ οἰκογένεια εἶχε μεταναστεύση ἀπό τήν Ἰσπανία τό 1492 : 

Το Consolaçam , ένα ποίημα, γραμμένο σε καθαρά πορτογαλική πεζογραφία, ήταν αφιερωμένο στον μεγάλο προστάτη της εβραϊκής τέχνης και πολιτισμού, Doña Gracia * Nasi . Ο αποδεδειγμένος σκοπός του ήταν να πείσει τους πρόσφυγες Marrano από την Ισπανία και την Πορτογαλία, και ίσως επίσης τους Marranos που ήταν ακόμα σε αυτές τις δύο χώρες, να επιστρέψουν ολόψυχα στον Ιουδαϊσμό. Για το σκοπό αυτό, ο συγγραφέας, σε μια εκτεταμένη ανασκόπηση της εβραϊκής ιστορίας, που βασίστηκε σε παραδοσιακές εβραϊκές απολογητικές αρχές, έδειξε ότι οι Εβραίοι, παρά τους αιώνες της κακουχίας και της δίωξης, δεν είχαν εγκαταλειφθεί από τον Θεό. Ήταν μάλλον, δήλωσε, στέκεται στο κατώφλι της χρυσής μεσσιανικής εποχής.

Το Consolaçam παίρνει τη μορφή ενός τυπικού αναγεννησιακού ποιμενικού διαλόγου, μεταξύ τριών βοσκών, Zicareo, Numeo και Ycabo - τα ονόματα είναι διακριτικές συγκαλύψεις των προφητών Ζαχαρία ("Θυμηθεῖτε"), Ναούμ ("παρηγορητής") και Ιακώβ.ο επώνυμος ήρωας του εβραϊκού λαού που αφηγείται την ιστορία των εβραίων σε πρώτο πρόσωπο  Τα τρία τμήματα του βιβλίου, που ασχολούνται αντίστοιχα με τις εποχές του πρώτου ναού, του δεύτερου ναού και της επακόλουθης εβραϊκής ιστορίας μέχρι την εποχή του Usque, σχηματίζουν ένα ολοκληρωμένο έργο που δίνει πολλές γνώσεις για τους ανθρώπους της γενιάς του Usque. Επιπλέον, ο τρίτος διάλογος περιέχει ανεκτίμητες αφηγήσεις και εντυπώσεις γεγονότων που βίωσε ο συγγραφέας προσωπικά.(ἀπό ἐδῶ)

Λοιπόν,τί ἐξάγουμε ὡς συμπέρασμα ἀπό τά παραπάνω; Νομίζω πώς ἐκεῖ πού πρέπει νά σταθοῦμε εἶναι ἡ μεγάλη δίωξις τῶν ἐβραίων ἀπό τήν Ἰβηρική καί ἡ ὁμοιώτης πού παρουσιάζεται μέ τίς διώξεις καί τίς καταστροφές πού ὑπέστησαν ἀπό τούς Ἀσσυρίους ( πρώτη καταστροφή τοῦ ναοῦ). Καί βεβαίως ἡ αἰχμαλωσία στήν Βαβυλώνα, πού προσωπικῶς πιστεύω,λειτούργησε ὡς ἡ αἰτία τῆς δημιουργίας τοῦ σιωνισμοῦ ( παγκόσμια κυριαρχία). Ὁ διωγμός πού ὑπέστησαν ἀπό ἕναν τόπο ὅπου ἐπί 8 περίπου αἰῶνες κυριολεκτικῶς βασίλευαν ( σιγά μήπως ἦταν κυρίαρχοι οἱ ἄραβες ! ) ἀπό κάθε ἄποψιν καί σημαντικότητα,δέν μποροῦσε παρά νά λειτουργήσῃ ὡς ἔναυσμα ὥστε νά θυμηθοῦν καί πάλιν τόν σκοπό τους.Ἐνθύμησις τοῦ σιωνιστικοῦ σκοποῦ.Τῆς παγκοσμίου κυριαρχίας Γι᾿αὐτό καί βλέπουμε νά ἐκδίδονται τά δύο αὐτά βιβλία,τά ὁποῖα στήν οὐσία εἶναι ἕνα ἀφοῦ τό περιεχόμενο εἶναι τό ἴδιο,στήν τουρκία ( ὀθωμανική αὐτοκρατορία) καί Ἰταλία ( Ἐνετική δύναμις κυριαρχοῦσα σχεδόν σ᾿ὁλόκληρη τήν Μεσόγειο,κυρίως Αἰγαῖον). Δύο βιβλία ἴδια,πού κυκλοφοροῦν τήν ἴδια χρονιά,1553,σέ δύο μεγάλες δυνάμεις πού κυριαρχοῦν ἀπό τήν Ἀσία στήν Εὑρώπη,τήν Βόρειο Ἀφρική καί ὁλόκληρη τήν Μεσόγειον. 

Πόσο ...περίεργον μπορεῖ νά φανῇ,ἀκόμη,σέ κάποιον τό ὅτι πίσω καί ἀπό τίς δύο αὐτές δυνάμεις βρίσκονταν οἱ κρυπτο-ἑβραῖοι; Δέν νομίζω νά ὑπάρχει κάποιος πού νά «βλέπῃ» κάτι διαφορετικό πέραν τοῦ ὁλοφάνερου ...

Ἡ Θεσσαλονίκη ὅμως τί ῥόλον θά ἔπαιζε καί μπῆκε ἔτσι στό «κάδρο» μέ τήν βάπτισίν της ὡς «Μητέρα τοῦ Ἰσραήλ» ; 

Ἐ λοιπόν,δέν εἶναι καθόλου καινούργιο,γιά τήν ἐποχή τοῦ «νονοῦ» τῆς Θεσσαλονίκης,τό τί ἀκριβῶς σηματοδοτοῦσε γιά ἐκείνους ἡ Μακεδονική πόλις. Ἀπεναντίας ἦταν πολύ παλαιό,εἶχε ῥῖζες βαθιές καί αἰτίες πολύ βαθύτερες ὥστε νά προσπαθοῦν πάντα νά ἀποδείξουν τήν «κτητικότητά » τους ἀναφορικά μ᾿αὐτήν.

Η Μακεδονία αποτέλεσε τον πιο ισχυρό εχθρό του εβραϊσμού, γιατί τον απείλησε με τον ανεξέλεγκτο εξελ­ληνι­σμό των Εβραίων, που άφηνε τους ραβίνους χωρίς "ποίμνια". Αφαιρούσε από το σύστημά τους Εβραίους. "Αφυδάτωνε" από έμψυχο δυναμικό το εβραϊκό σύστημα. Τους έκανε Έλληνες.

Εξαιτίας της Μακεδονίας οι Εβραίοι για πρώτη φορά στην ιστορία τους πήγαιναν στα γυμνα­στήρια. Για πρώτη φορά πλένονταν. Για πρώτη φορά ερω­τεύονταν ελεύθερα. Για πρώτη φορά αμφισβητούσαν τους "αλάθητους" οδηγούς της ερήμου. Για πρώτη φορά αμφι­σβη­τούσαν την αξία της εβραϊκής τους καταγωγής.Ελληνικά μιλούσαν μεταξύ τους και στην ελληνική γραμ­ματεία αναζητούσαν απαντήσεις στα θεμελιώδη ζητήματα που τους αφορούσαν.

Αυτό ήταν τρομερό για το πρώτο και πιο αυθεντικό έθνος στον κόσμο....( ἀπό ἐδῶ)

φωτό

Παρόλο που οι ιστορικές αποδείξεις είναι περιορισμένες, πιστεύεται ότι οι πρώτοι Εβραίοι που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη ήρθαν από την Αλεξάνδρεια το 140 π.Χ. Κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου δημιουργήθηκε μία Εβραϊκή κοινότητα. Τα μέλη της ήταν συγκεντρωμένα στην περιοχή γύρω από το λιμάνι της πόλης. Το κέντρο της κοινωνικής και θρησκευτικής τους ζωής ήταν η Συναγωγή τους, Ετς Α Χαϊμ. Λέγεται ότι ο Απόστολος Παύλος κήρυξε για τρία συνεχόμενα Σάββατα σ’ αυτή τη Συναγωγή, πριν να τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει την πόλη.Οι Ρωμαίοι παραχώρησαν αυτονομία στην Εβραϊκή κοινότητα...Μετά τη διάσπαση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 395 μ.Χ.., η Θεσσαλονίκη έγινε η δεύτερη πιο σημαντική πόλη στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, μετά την Κωνσταντινούπολη. Οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, στην προσπάθειά τους να «εκχριστιανίσουν» τους υποτελείς τους, ήταν εχθρικοί προς τις εβραϊκές κοινότητες στην επικράτειά τους και ειδικά στην κοινότητα της Θεσσαλονίκης...Παρ’ όλες τις ταλαιπωρίες που υπέστη κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου, η Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης άκμασε. Οι περισσότεροι από τους Εβραίους ήταν έμποροι και ασχολούνταν ιδιαίτερα με το εμπόριο του μεταξιού...(ἐδῶ)

Συνεπῶς ὅταν οἱ ὀθωμανοί τούς καλοδέχονται τίποτα δέν ἦταν καινούργιο γι᾿αὐτούς. Μάλιστα θά ἔλεγα ἐπιδιωκόμενο ἦταν : 

Ο Σουλτάνος ​​Vayazit Β΄, με υποκίνηση του Αρχι-Ραββίνου της Κωνσταντινούπολης, Eliya Kapsali, επέτρεψε την είσοδό τους στην επικράτεια του, και διέταξε τους τοπικούς διοικητές να κάνουν ένα εγκάρδιο και θερμό καλωσόρισμα και να τους βοηθήσουν να εγκατασταθούν. Έτσι, οι Ισπανοί Εβραίοι, οι Σεφαρδίμ , θα εγκατασταθούν σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι περισσότεροι από αυτούς, περίπου 20.000, θα προτιμήσουν τη Θεσσαλονίκη...(ἐδῶ)

Ἑπομένως στόχος τοῦ «νονοῦ» τῆς Θεσσαλονίκης,μήν χαθῇ ὁ σκοπός τους.Ὁ πολύ συγκεκριμένος σκοπός τους πού θά ἔλεγα πώς μετά τόν πρωταρχικό αὐτόν τῆς παγκοσμίου κυριαρχίας εἶναι ὁ πλέον σημαντικός : νά κηρυχθῇ ἡ Θεσσαλονίκη κι᾿ἐπισήμως ὡς «Μητέρα τοῦ Ἰσραήλ».